أرشيف ملتقى أهل الحديث - 2

آثار: الف - چاپى: 1. اخبار الا¸خيار بما وجد على القبور من الا´شعار، مجموعة شعري است برگرفته از سنگ مزار مردگان كه به كوشش لويس شيخو در مجلة المشرق، شم 20 (بيروت، 1922م) به چاپ رسيده است. حاجى خليفه (1/ 25) اين اثر را به قاضى شمس الدين ابن لبودي (د 637ق) نسبت داده و كتاب غاية الاعتبار فيما وُجد على القبور من الا´شعار اثر ابن طولون (ه م) را مختصري از اين كتاب دانسته است (قس: بغدادي، ايضاح، 1/ 39، هديه، 1/ 143)؛ 2. حوليات دمشقية. نسخة ناقصى از آن، مشتمل بر وقايع سالهاي 834 - 739ق در موزة بريتانيا موجود است كه در 1968م در قاهره به كوشش حسن حبشى به چاپ رسيده است. نسخة ياد شده بدون ذكر نام مؤلف است، اما به عقيدة منجد (ص 266) اين كتاب همان تاريخى است كه ابن لبودي هنگام ديدار با سخاوي در دست تأليف داشته است. وي اين تاريخ را از وقايع سال تولد خود آغاز كرده و در تدوين آن از تاريخ ابن قاضى شهبه (ه م) و برخى كتابهاي ديگر سود جسته است (نك: سخاوي، 1/ 293)؛ 3. مصنفات شيخ الاسلام ابن حجر، كه در ليدن (1850م) به چاپ رسيده است. ب - خطى: 1. ابيات منقولة، جُنگ شعر كوچكى است كه بيشتر آن از ابن وردي (ه م) است و نسخه اي از آن ضمن مجموعه اي به خط مؤلف به شمارة 3327 در كتابخانة ظاهريه دمشق موجود است (ظاهريه، 2/ 274 - 277). اين مجموعه 5 اثر چاپ نشدة ديگر از مؤلف را دربردارد (نك: شم 2، 5، 6، 7، 10، در دنبالة مقاله)؛ 2. الاحاديث العشاريّات مشتمل بر 10 حديث در 10 موضوع از مرويّات 10 تن از مشايخ مؤلف، از 10 حافظ، از طريق 10 راوي، از 10 ثقه از 10 تن از تابعين، از 10 تن از بزرگان (صحابه) كه بين تخريج كننده و راويان آنها 10 واسطه است (همانجا)؛ 3. احاديث منتقاة من فوائد من حسين الحنائى (لاندبرگ، 32)، كه ظاهراً گزيده اي از يكى از آثار محدّث بزرگ دمشق، ابوعبدالله حسين بن محمد بن ابراهيم بن حسين حنائى (د 450ق) است؛ 4. احاديث و اخبار و اشعار منتقاة من حديث عبدالرحيم بن عبدالكريم السمعانى، كه نسخه اي از آن به خط مؤلف در 867ق، در كتابخانة ليدن موجود است (منجد، همانجا)؛ 5. تخريج اربعين حديثاً من عوالى مرويّات اللبودي عن اربعين شيخاً عن اربعين من الصحابة الموالى، كه مشتمل است بر تخريج 40 حديث عالى الاِسناد از مرويّات مؤلف كه آنها را از 40 تن از مشايخ خود، از 40 تن از صحابة پيامبر اكرم (ص) نقل كرده است (ظاهريه، همانجا)؛ 6. جزء فى الحديث، مشتمل بر 12 حديث كه مؤلف از مرويّات خود تخريج كرده است (همانجا؛ قس:. ( GAL,S,II/85 7. جزءٌ فى الحديث، مشتمل بر تخريج 3 حديث (ظاهريه، همانجا)؛ 8. فهرست مصنفات ابراهيم بن عمر البقاعى، به خط مؤلف، موجود در كتابخانة ليدن (منجد، همانجا)؛ 9. مُنتقاة من السفينة البغدادية للحافظ السلفى، گزيده اي است از كتاب السفينة البغدادية اثر ابوطاهر صدرالدين سلفى اصفهانى (د 576ق) II/85) ؛ GAL,S,I/624, لاندبرگ، همانجا)؛ 10. النجوم الزواهر فى معرفة الاواخر. مؤلف در اين اثر آخرين مورد را در هر زمينه اي گرد آورده است، چنانكه آخرين پيامبر خدا (ص)، آخرين همسر رسول خدا (ص)، آخرين صحابى كه در شام يا خراسان درگذشته است و آخرين خطبه اي كه عمر يا ابوبكر و ... ايراد كرده اند (ظاهريه، همانجا؛. ( GAL,S,II/85 بغدادي (ايضاح، 2/ 627) اين كتاب را به قاضى شمس الدين ابن لبودي نسبت داده است.

از دو اثر ديگر او اينك تنها نامى مى شناسيم: 1. اِعلام الا´علام بمن ولى قضاء الشام، تذكرة منظومى بوده دربارة قضات شام كه ابن طولون آن را شرح كرده است (بغدادي، همان، 1/ 101، هديه، همانجا؛ قس: حاجى خليفه، 1/ 125)؛ 2. الروض البَسّام فيمن ولّى قضاء الشام، ارجوزه اي بوده است دربارة قضات شام همراه با شرح آن (منجد، 265). احتمالاً اين اثر همان است كه ابن لبودي طى نامه اي به سخاوي وعدة تأليف آن را داده و بعدها سخاوي (1/ 293) آن را در مكه نزد عزالدين ابن فهد ديده بوده است.

مآخذ: بغدادي، ايضاح؛ همو، هديه؛ حاجى خليفه، كشف؛ سخاوي، محمد، الضوء اللامع، قاهره، 1353 - 1355ق؛ ظاهريه، خطى (مجاميع)؛ منجد، صلاح الدين، معجم الموّرخين الدمشقيين، بيروت، 1398ق /1978م؛ نيز:

, S; Landberg, Carlo, Catalogue de manuscrits arabes, Leiden, 1883.

عباس حجت جلالى

تايپ مجدد و ن * 1 * زا

ن * 2 * زا

آغاز تماس با ما درباره مرکز

اطلاعات آورده شده در اين وب سايت تنها براي به کارگيري پژوهشگران مي باشد، استفاده بدون ذکر نام منبع يا تکثير آنها، غيرقانوني مي باشد

بخش کامپيوتر مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامي - عليرضا پورشجاع

و جزاكم الله خيرا